1,MC kasna şowsuzlygynyň görnüşi we sebäp derňewi　

　　MC neýlon materialy himiki taýdan poliamide öwrülýär we kowalent we molekulýar baglanyşyklardan, ýagny kovalent baglanyşyklar bilen baglanyşdyrylan we molekulýar baglanyşyklar bilen birleşdirilen molekulýar içerki molekulalardan durýar.Materialyň bu gurluşy ýeňil agram, könelişme garşylygy, poslama garşylyk, izolýasiýa we ş.m. ýaly dürli artykmaçlyklara eýedir. Bu örän giňden ulanylýan in engineeringenerçilik plastmassasydyr [1].　

　　Tianjin Metro Line 2-iň galkan gapysyna ulanylýan MC neýlon tigir, belli bir wagtdan soň şowsuzlygyň iki görnüşine eýe bolar: (1) tigiriň daşky gyrasynda geýmek;(2) tigiriň içki halkasy bilen rulmanyň arasyndaky arassalama.

Şowsuzlygyň ýokardaky iki görnüşiniň sebäpleri, aşakdaky derňew geçirilýär.　

　　. kosmos stres.　

　　(2) ýol göni däl ýa-da ýoluň tekiz däldigi, daşardan könelmegine sebäp bolýar.　

　　.　

　　(4) dynç alýan gapy, kasna süýşýän gapynyň agramyny göterýär, uzak wagtlap kesgitlenen ýük götermek üçin süýşmek deformasiýasyna sebäp bolýar.　

　　(5) Rulman bilen tigiriň arasynda gatylyk tapawudy bar we uzak wagtlap ekstruziýa hereketi deformasiýa döreder we şowsuzlyga sebäp bolar [2].　

　　2 MC kasna ömrüni hasaplamak prosesi　

　　MC neýlon kasna in engineeringenerçilik materiallarynyň polimer gurluşy, hakyky iş wagtynda, temperatura we ýüküň roly, yzyna gaýtaryp bolmaýan deformasiýanyň molekulýar gurluşy, netijede materialyň ýok edilmegine sebäp bolýar [3].　

　　(1) Temperatura nukdaýnazaryndan seredilýär: daşky gurşawyň temperaturasynyň üýtgemegi bilen enjam bölekleriniň fiziki aýratynlyklary bilen şowsuzlyk wagtynyň arasynda aşakdaky gatnaşyk bar, funksiýa hökmünde görkezilýär.　

　　F (P) = K.τ (1)　

　　bu ýerde P fiziki we mehaniki emläk bahasy;K - reaksiýanyň derejesi hemişelik;τ garrylyk wagtydyr.　

　　Eger material kesgitlenen bolsa, onda bu materialyň fiziki parametrleriniň P bahasy kesgitlenýär we dartylmagyň we egilmegiň kepillendirilen bahalary 80% -den ýokary kesgitlenýär, onda kritiki wagt bilen K hemişelik arasyndaky baglanyşyk bolýar　

　　τ= F (P) / K (2)　

　　K hemişelik we T temperatura aşakdaky gatnaşyklary kanagatlandyrýar.　

　　K = Ae (- E / RT) (3)　

　　bu ýerde E işjeňleşdirme energiýasy;R ideal gaz hemişelikdir;A we e yzygiderli.Aboveokardaky iki formulanyň logarifmini matematiki taýdan alyp, deformasiýany gaýtadan işleýäris　

　　lnτ = E / (2.303RT) C (4)　

　　Aboveokardaky alnan deňlemede C hemişelikdir.Aboveokardaky deňlemä görä, kritiki wagt bilen temperaturanyň arasynda şuňa meňzeş oňyn gatnaşyklaryň bardygy mälimdir.Aboveokardaky deňlemäniň deformasiýasyny dowam etdirip, alýarys.　

　　lnτ= ab / T (5)　

　　San derňewi teoriýasyna görä, ýokardaky deňlemedäki a we b yzygiderliligi kesgitlenýär we hyzmat temperaturasyndaky kritiki ömri hasaplap bolýar.　

　　Týanjin metrosynyň 2-nji liniýasy, esasan, ýerasty stansiýadyr, galkan gapysynyň we halka gözegçiliginiň roly sebäpli, tigiriň ýerleşýän temperaturasy ýylyň dowamynda ortaça durnukly bolup, ortaça 25 bahasy bilen ölçelýär.°, tablisany barlandan soň a = -2.117, b = 2220 alyp bileris, t = 25 getirip bileris° (5) -e girip bilerisτ = 25,4 ýyl.Howpsuzlyk faktoryny 0.6 alyň we 20,3 ýyl howpsuzlyk bahasyny alyň.　

　　. üýtgeýän ýüküň hereketi molekulýar gurluşyň yzyna gaýtaryp bolmajak ewolýusiýasyny we deformasiýasyny, molekulýar zynjyryň rolundaky mehaniki işçileri, aýlanmagy we ýoýulmagy, kümüş nagşyň we gyrkym kümüş nagşynyň emele gelmegini, ýadawlygy görkezýär, uly ýygnanmagy bilen üýtgeýän sikl ýüklenişiniň sany, kümüş nagyş kem-kemden giňelip, çatryk emele getirdi we birden ulaldy we netijede maddy zeperleriň döwülmegine sebäp boldy.　

　　Bu durmuş hasaplamasynda, durmuş derňewi ideal gurşawyň şertlerinde amala aşyrylýar, ýagny ýol tekiz we gapynyň bedeniniň ýagdaýy hem tekiz.　

　　Ilki bilen ýük ýygylygynyň durmuşa edýän täsirini gözden geçiriň: her süýşýän gapynyň dört sany kaskasy bar, her tigir bir gapynyň agramynyň dörtden bir bölegini paýlaşýar, süýşýän gapynyň agramynyň 80kgdygyny, gapynyň agyrlygyny alyp bolýar: 80× 9.8 = 784 N.　

　　Soňra her kasna agyrlyk güýjüni paýlaşyň: 784÷ 4 = 196 N.　

　　Süýşýän gapynyň ini 1m, ýagny her gezek gapy açylanda we 1m ýapylanda, soňra tigiriň diametri 0.057 m bolanda, perimetri hökmünde hasaplanyp bilner: 0.057× 3.14 = 0.179m.　

　　Soňra süýşýän gapy bir gezek açylýar, kasna gitmeli öwrümleriň sanyny alyp bolar: 1÷ 0.179 = 5.6 öwrüm.　

　　Traffol hereketi dolandyryş müdirligi tarapyndan berlen maglumatlara görä, bir aýyň bir tarapynda ylgaýanlaryň sany 4032 bolup, bir günde işleýänleriň sanyndan gelip biler: 4032÷ 30 = 134.　

　　stansiýa her gün irden ekranyň gapysyny takmynan 10 gezek synagdan geçirer, şonuň üçin her gün süýşýän gapy hereketleriniň umumy sany: 134 10 = 144 gezek.　

　　bir gezek süýşýän gapy wyklýuçateli, 11,2 öwrümli tigir, bir günlük süýşýän gapyda 144 wyklýuçatel aýlawy bar, şonuň üçin tigirleriň umumy sany bir günde aýlanýar: 144× 5.6 = 806.4 öwrüm.　

　　Tigiriň her aýagy, güýç ýygylygyny almak üçin güýç sikline tabyn bolmaly: 806.4÷ (24)× 3600) = 0,0093 Hz.　

　　Maglumatlary barlandan soň, 0.0093 Hz bu ýygylyk çäksizlige ýakyn siklleriň sanyna gabat gelýär, bu ýüküň ýygylygynyň gaty pesdigini görkezýär, bu ýerde göz öňünde tutmagyň zerurlygy ýok.　

　　.× 0.001.1 = 1.21× 10-6m2　

　　Basyş ölçegine görä: P = F / S = 196÷ 1.21× 10-6 = 161× 106 = 161MPa　

　　Tablisa barlanylandan soň 161MPa gabat gelýän siklleriň sany 0,24×106;Aýlyk aýlaw sanyna 4032 gezek görä, bir ýylda siklleriň sanyny alyp bolýar: 4032×12 = 48384 gezek　

　　Soňra bu basyşy tigiriň ömrüne laýyk alyp bileris: 0.24× 106÷ 48384 = 4,9 ýyl